Ovim pojmovnikom su obuhvaćene riječi koje se često mogu čuti u poslovnom okruženju ili sa kojima se, kada se zaposlite, možete susresti tokom obavljanja radnih zadataka. Siguran sam da će se broj riječi i pojmova brzo povećavati i na taj način sadržaj obogatiti različitim stručnim terminima.
A
Akontacija
Akontacija – novčani iznos koji naručilac plaća izvršiocu prije obavljanja posla od strane izvršioca; iznos poreza plaćan unapred (prije konačnog obračuna poreske obaveze).
Aktiva
Skup svih sredstava koje preduzeće koristi tokom obavljanja djelatnosti. Obuhvata svu imovinu firme – materijalnu (stvari), nematerijalnu (prava) i monetarnu (novac), stalnu i obrtnu.
APIF
Agencija za posredničke, informatičke i finansijske uslugehttp://www.apif.net/ pruža usluge registracije i kontrole finansijskih izvještaja svih privrednih subjekata, žiro računa, registraciju stare devizne štednje, registraciju poljoprivrednih gazdinstava, registraciju seoskih domaćinstava, pružaoca ugostiteljskih usluga u apartmanima, kućama za odmor i sobama za iznajmljivanje i druge usluge.
ATL (Above The Line)
ATL odnosno Above The Line se odnosi na marketinške aktivnosti koje nemaju jasno određenu, usko definisanu ciljnu grupu. To su promotivne kampanje usmjerene ka široj populaciji i njihov cilj uglavnom se svodi na povećanje svijesti o određenom proizvodu, usluzi ili brendu kod širih masa.
Autorsko djelo
Autorsko djelo je originalna duhovna tvorevina autora, izražena u određenoj formi, bez obzira na njegovu umjetničku, naučnu ili drugu vrijednost, njegovu namjenu, veličinu, sadržinu i način ispoljavanja, kao i dopuštenost javnog saopštavanja njegove sadržine. Autorskim djelom smatraju se naročito:
- pisana djela (knjige, brošure, članci, prevodi, računarski programi u bilo kojem obliku njihovog izražavanja, uključujući i pripremni materijal za njihovu izradu i dr.);
- govorna djela (predavanja, govori, besjede i dr.);
- dramska, dramsko-muzička, koreografska i pantomimska djela, kao i djela koja potiču iz folklora;
- muzička djela, sa rječima ili bez rječi;
- filmska djela (kinematografska i televizijska djela);
- djela likovne umjetnosti (slike, crteži, skice, grafike, skulpture i dr.);
- djela arhitekture, primjenjene umjetnosti i industrijskog oblikovanja;
- kartografska djela (geografske i topografske karte);
- planovi, skice, makete i fotografije;
- pozorišna režija.
Avansni račun
Avansni račun je poslovni dokument koji izdaju obveznici PDV koji su u toku poreskog perioda (mjeseca ili tromjesječja) primili avans za robu ili uslugu, a ako do kraja poreskog perioda ne isporuče predmetnu robu ili ne izvršne uslugu. U avansnom računu iskazuje se PDV sadržan u avansu.
B
Bitan element ugovora
Element (sastojak) ugovora s obzirom na koji se ugovor zaključuje.
Blog
Blog ili veblog (skraćeno blog, od eng. web log, blog) čini niz hronološki organizovanih unosa teksta, koji se prikazuju na veb-stranicama (uglavnom su unosi sortirani od najnovijih ka starijim), putem automatizovanog softvera koji omogućuje veoma jednostavno kreiranje i vođenje bloga
Bruto
Ukupna vrijednost, čista vrijednost sa svim dodacima. Na primjer bruto zarada je naknada za rad koja uključuje porez i doprinose koji se iz nje plaćaju.
Bruto bilans
Tabelarni pregled prometa i stanja svih konta glavne knjige u knjigovodstvu jedne firme na određeni dan.
BTL (Below The Line)
BTL odnosno Below The Line se odnosi na marketinške aktivnosti kada imamo jasno definisanu ciljnu gupu na osnovu demografskih, geografskih ili drugih karakteristika. Obraćamo se manjem broju ljudi od ATL-a, ali dobijamo jasan uvid u reakciju naše ciljne grupe na proizvod ili uslugu koju nudimo.
Benčmarking
Benčmarking je kontinuirani proces identifikacije, razumjevanja i prilagođavanja proizvoda, usluga, opreme i postupaka kompanije s najboljom praksom u cilju poboljšavanja vlastitog poslovanja. Ovaj proces u sebe uključuje:
- upoređivanje kompanije i njenih dijelova s najboljima, ne ograničavajući se na istu djelatnostni istu zemlju gdje se obavlja
- upoređivanje proizvodnih i drugih aktivnosti kompanije sa odgovarajućim aktivnostimadrugih kompanija iste djelatnosti, kako bi se definisali najbolji;
- upoređivanje proizvoda i usluga kompanije sa proizvodima i uslugama konkurenata kojiimaju vodeće rezultate,
- upoređivanje tehničkih rješenja kompanije u cilju izbora najbolje opreme za specifičneprimjene;
- primjena najbolje definisanog poslovnog procesa;
- planiranje budućih pravaca razvoja i aktivno prilagođavanje novim trendovima izadovoljenje i nadmašivanje potrošačkih očekivanja.
Organizacija koja koristi benčmarking uči na iskustvima najbolje sopstvene ili tuđe prakse.
Neprestano se mjeri i upoređuje sa najboljom praksom poslovnih procesa, usluga ili proizvoda i vršiimlementaciju te prakse.
Benčmarking je tehnika koju bi trebalo postići u dobijanju višeg konkurentskog renomea, u oblasti poslovnog planiranja, unapređenja poslovanja, zadovoljenja potreba potrošača, razvoja strategije i organizacije koja uči, reinžinjeringu poslovnog procesa, kao i primjena filozofije TQM (totalnog kvaliteta menadžmenta).
Č
Ček
Ček je hartija od vrijednosti kojom izdavalac čeka (trasant) daje nalog drugoj osobi (trasatu) da iz njegove vrijednosti isplati određeni iznos novca korisniku čeka (remitentu).
C
Cijena koštanja proizvoda
Zbir svih troškova koji nastaju tokom proizvodnje proizvoda.
Cesija
Ustupanje potraživanja, odnosno prava povjerioca (cedenta) na treće lice (cesionara), o čemu dužnik (cesus) ne mora biti obavješten. Cedent je obavezan da cesionaru pruži obavještenja o njegovim pravima po osnovu potraživanja, kao i da mu preda dokumenta kojima se isto dokazuje. Cesus postaje dužnik cesionara, kome su ustupljenja potraživanja.
CMS
CMS (engl. Content Management System) je sistem za dinamičko upravljanje sadržajem. CMS predstavlja programsku aplikaciju uz pomoć koje se može, bez poznavanja programiranja, upravljati sadržajem.
CPA (Cost Per Action)
Cost Per Action / Acquistion (CPA) je model plaćanja u internet oglašavanju po kome oglašivač plaća za određenu akciju – obično prodaju, prijavu za newsletter i slično – na osnovu određenog oglasa.
CPC (Cost Per Click)
CPC (Cost Per Click) odnosno cijena po kliku je mjera za količinu novca koju oglašivač plaća za jedan klik na njegov oglas, na određenoj oglašivačkoj mreži i istovremeno je način kupovine oglasa.
CPM (Cost Per Mile)
CPM (Cost Per Mile) cijena za hiljadu prikaza je mjera za količinu novca koju oglašivač plaća za 1000 prikaza njegovog oglasa na određenoj internet oglašivačkoj mreži i istovremeno je način kupovine oglasa.
Ć
Ćutanje uprave
Pravo na sudsku zaštitu u slučajevima kada nadležni organ o zahtjevu, odnosno žalbi stranke nije donio upravni akt. Ostvaruje se pred Upravnim sudom.
D
Direktor
Lice ovlašćeno za zastupanje društva, koje ima pravo i obavezu da iskazuje volju pravnog lica koje zastupa.
Dobar poslovni običaj
Pravni standard (generalna klauzula) ponašanja ugovorne strane u poslovnom odnosu.
Dugoročne obaveze
Obaveze sa rokom dospjeća dužim od godinu dana.
Dvodomno upravljanje privrednim društvom
Privredno društvo čiji su organi upravljanja skupština društva, nadzorni odbor i jedan ili više direktora.
Digitalni potpis
Digitalni potpis (eng. Digital Signature) je skup podataka u elektronskom obliku koji su dodati ili logički pridruženi elektronskim porukama ili dokumentima i služe kao metod za identifikaciju potpisnika. Svrha digitalnog potpisa je da potvrdi autentičnost sadržaja poruke (dokaz da poruka nije promjenjena na putu od pošiljaoca do primaoca), kao i da obezbjedi garantovanje identiteta pošiljaoca poruke.
Osnovu digitalnog potpisa čini sadržaj same poruke. Pošiljalac primjenom kriptografskih algoritama prvo od svoje poruke koja je proizvoljne dužine stvara zapis fiksne dužine (pr. 512 ili 1024 bita) koji u potpunosti oslikava sadržaj poruke. To znači da svaka promjena u sadržaju poruke dovodi do promjene potpisa. Dakle, pošiljalac kreira digitalni potpis na osnovu poruke koju želi da pošalje. Šifruje ga svojim tajnim ključem i šalje zajedno sa porukom. Primalac po prijemu poruke dešifruje potpis pošiljaoca njegovim javnim ključem. Zatim kreira potpis na osnovu poruke koju je primio i upoređuje ga sa primljenim potpisom. Ako su potpisi identični, može biti siguran da je poruku zaista poslao pravi pošiljaoc (jer je njegovim javnim ključem uspješno dešifrovao potpis) i da je ona stigla nepromjenjena (jer je utvrđeno da su potpisi identični).
Dakle, digitalni potpis je elektronska zamjena rukom pisanog potpisa, a ne digitalna slika ručnog potpisa. Digitalni potpis omogućava identifikaciju učesnika u komunikaciji i integritet podataka. Za provjeru identiteta i integriteta koristi se javni ključ sadržan u digitalnom sertifikatu.
Digitalizacija
Prenošenje dokumenata iz drugih oblika u elektronski oblik.
DŽ
Džentlmenski sporazum
Ne predstavlja ugovor u pravom smislu, već neformalni diplomatski sporazum na osnovu razgovora šefova država ili njihovih ministara i drugih važnijih državnih organa. U kolokvijalnom govoru, predstavlja neformalni dogovor oko načina izvršenja nekog već zaključenog pravnog posla.
Đ
Đuture
Vrsta kupoprodaje kod koje je u ugovoru označena stvar koja se prodaje ili kupuje onako kako je viđena, u kome se ne određuju njen kvalitet ili kvantitet: prodaje se ili se kupuje ono što je viđeno (kako stvar stoji i leži, u viđenom stanju).
E
Eksproprijacija
Oduzimanje ili ograničenje nekog imovinskog prava, uz nadoknadu, aktom državnog organa, i davanje tog prava drugom ako je to u opštem interesu.
Evidentiranje poslovnih promena
Bilježenje promjena na imovini ili obavezama društva u poslovnim knjigama; knjiženje. Vrši se pomoću dokumenta koji se naziva nalog za knjiženje.
Elektronski dokument
Elektronski dokument jeste skup podataka sastavljen od slova, brojeva, simbola, grafičkih, zvučnih i video zapisa sadržanih u podnesku, pismenu, rješenju, ispravi ili bilo kom drugom aktu koji sačine pravna i fizička lica ili organi vlasti radi korišćenja u pravnom prometu ili u upravnom, sudskom ili drugom postupku pred organima vlasti, ako je elektronski izrađen, digitalizovan, poslat, primljen, sačuvan ili arhiviran na elektronskom, magnetnom, optičkom ili drugom mediju.
Građa elektronskog dokumenta sastoji se obavezno od:
1) opšteg dijela koji čini sadržaj dokumenta, uključujući i naslov primaoca akoje elektronski dokument namijenjen slanju imenovanom primaocu i
2) posebnog dijela koji čine jedan ili više ugrađenih elektronskih potpisa,podaci o vremenu nastajanja i završetka izrade, te podaci o vremenu otpreme i prijema elektronskog dokumenta, kao i druge dokumentacione osobine nastaleprilikom njegove izrade.
F
Faktoring
Finansijska transakcija gdje firma koja očekuje prihod (koja ima nenaplaćena potraživanja izdatim fakturama na primjer) prodaje ta potraživanja trećoj strani koja se zove Faktor, po umanjenoj cijeni od one iz nenaplaćenih faktura. Firma od Faktora dobija novac odmah, a na Faktor prelazi rizik uspješne naplate potraživanja.
Faktura
Faktura ili račun je dokument koji prodavac izdaje kao potvrdu isporuke dobra ili usluge kupcu, i na osnovu koga se u knjigovodstvu kreira zaduženje odnosno potraživanje. Sadrži sve bitne podatke o prodaji (datum i redni broj, isporučenu količinu, cijenu i vrijednost, iznos poreza, podatke kupca i prodavca).
G
Glavna knjiga
Jedna od dve osnovne poslovne knjige u računovodstvu. Sastoji se od svih konta (računa) koji se vode u jednoj firmi. Danas se pretežno vodi elektronski, u različitim računovodstvenim programima.
Glavna stvar
U svojinskom pravu opis stvari čiju pravnu sudbinu prati sporedna stvar.
Godišnji finansijski izvještaji
Godišnji finansijski izvještaji ili završni račun je skup izveštaja koji se predaju u skladu sa Zakonom o računovodstvu na kraju svake poslovne godine. Skraćeni set izvještaja obuhvata bilans stanja, bilans uspjeha i statistički aneks, a prošireni još i izvještaj o novčanim tokovima, promjene na kapitalu i napomene.
H
Hartije od vrijednosti
Dokumenta kojima se obećava isplata novca, kamate, zarade ili dividende. U HOV spadaju akcije, obveznice, opcije, derivati i druge.
Holding kompanija
Privredno društvo koje ima dovoljan udio u kapitalu drugih privrednih društava i koji mu omogućava odlučujuću ulogu u upravljanju i poslovanju na taj način kontrolisanog privrednog društva.
I
Indosament
Način prenosa svih prava koja proističu iz mjenice.
Investicione nekretnine
Investicione nekretnine – nekretnine (zemljište i objekti) koje vlasnik drži radi stvaranja prihoda od izdavanja nekretnine ili radi uvećanja vrijednosti kapitala ili radi i jednog i drugog, a ne radi upotrebe za proizvodnju ili snabdjevanje robom ili pružanje usluga ili za administrativne svrhe niti prodaje u okviru redovnog poslovanja.
Izvod otvorenih stavki
Pregled međusobnih dugovanja i potraživanja koji se dostavlja poslovnim partnerima radi usklađivanja stanja u knjigama. Obavezno se sprovodi jednom godišnje, kao priprema za izradu završnog računa.
Informacioni sistem
Informacioni sistem je skup programa, informacionih i telekomunikacionih uređaja i dokumentacije, primjenjenih u postupcima izrade, slanja, prijema, provjere čuvanja i obrade elektronskih dokumenata.
Intelektualni kapital
Intelektualni kapital najpotpunije predstavlja neopipljive resurse, kao što su know-how, kompetencija, inovativnost, korporativna kultura, timski rad, imidž, lojalnost potrošača.
Intelektualni kapital je “suma znanja svih ljudi u kompaniji, ali znanja koja doprinose konkurentskoj prednosti na tržištu”, “znanje koje se može konvertovati u vrijednost”.
J
Jednodnomno upravljanje privrednim društvom
Privredno društvo čiji su organi upravljanja skupština društva i jedan ili više direktora.
Jednoobrazno
Jednoobrazno – na isti način, po istom modelu, primjenjujući ista pravila. Na primjer, usvajanjem zakonskih pravila i poštovanjem pravila struke uvedena je jednoobraznost u postupak knjiženja poslovne dokumentacije – iste poslovne promjene knjiže se na isti način u svim privrednim subjektima koja primjenjuju ista pravila knjiženja, koja su propisana odgovarajućom regulativom.
K
Knjiženje
Evidentiranje (bilježenje) poslovnih događaja u knjigovodstvu. Danas se knjiženje obavlja na računaru uz pomoć knjigovodstvenih programa.
Komanditno društvo
Pravna forma privrednog društva koje ima najmanje dva člana, od kojih najmanje jedan za obaveze društva odgovara neograničeno solidarno (komplementar), a najmanje jedan odgovara ograničeno do visine svog neuplaćenog, odnosno neunijetog uloga (komanditor).
Kontni okvir
Skup svih konta (računa) sa numeričkim oznakama i nazivima koje je moguće otvoriti u određenom privrednom subjektu. Propisan je Pravilnikom o kontnom okviru za odgovarajuće grupe subjekata (privredna društva, budžetski korisnici itd)
Konto
Dvostrani pregled promjena i stanja vrijednosti neke imovine, kapitala ili obaveza. Danas se najčešće javlja u formi tabele. Skup svih konta koji je otvoren u jednoj firmi čini glavnu knjigu.
Konverzija (Internet marketing)
Konverzija predstavlja cilj oglašavanja. Ona se događa kad neko klikne vaš oglas, a zatim preduzme radnju koja ima određenu vrijednost za vaše poslovanje, kao što je kupovina preko sajta ili kontakt sa vašom firmom.
L
Likvidacija
Način prestanka privrednog društva koja se može sprovesti samo kada društvo ima dovoljno sredstava za namirenje svih svojih obaveza. Pokreće se voljom osnivača društva.
Likvidnost
Sposobnost da se na vrijeme ispune sve finansijske obaveze.
LJ
Ljudski resurs
Ekonomski pojam za radnu snagu. Zaposleni.
M
Međunarodni računovodstveni standardi
Profesionalna međunarodna regulativa iz oblasti računovodstva koja ima za cilj uvođenje jednog i jednoobraznog finansijskog izvještavanja bez obzira na djelatnost privrednog subjekta i zemlju u kojoj posluje.
Mjenica
Hartija od vrijednosti, često korišćena kao sredsvo obezbjeđenja potraživanja, kojom se izdavalac mjenice obavezuje na isplatu određenog ili neodređenog (blanko mjenica) novčanog iznosa.
N
Nadzorni odbor
Organ upravljanja u dvodomnom društvu.
- određuje poslovnu strategiju društva;
- bira i razrješava direktora i utvrđuje naknadu za njegov rad, odnosno načela za utvrđivanje te naknade;
- nadzire rad direktora i usvaja izvještaje direktora;
- vrši unutrašnji nadzor nad poslovanjem društva;
- vrši nadzor nad zakonitošću poslovanja društva;
- ustanovljava računovodstvene politike društva i politike upravljanja rizicima;
- daje nalog revizoru za ispitivanje godišnjih finansijskih izvještaja društva;
- predlaže skupštini izbor revizora i nagradu za njegov rad;
- kontroliše prijedlog raspodjele dobiti i drugih plaćanja članovima;
- odlučuje o pokretanju postupka i davanju punomoćja za zastupanje društva u sporu sa direktorom;
- vrši i druge poslove određene osnivačkim aktom i odlukom skupštine.
Neto
Vrijednost oslobođena svih dodataka, čista vrijednost. Na primjer neto zarada je iznos bez poreza i doprinosa koji prima radnik kao naknadu za rad.
NJ
Njuzleter
Anglicizam Newsletter – publikacja u vidu elektronskih pošte kojima se korisnici nekog servisa (najčešće potrošači) obavještavaju o novostima za koje su se pretplatili. Tražena komercijalna poruka.
O
Obaveze
Obaveze – u finansijama i knjigovodstvu, kategorija pasive proizašla iz prošlih događaja za čije se izmirenje očekuje odliv resursa. Mogu se posmatrati i kao tuđa odnosno pozajmljena sredsta. Obaveza se priznaje kada je izvjesno da će zbog isplate sadašnje obaveze, doći do odliva resursa poslovnog subjekta i kada se iznos za njenu isplatu može pouzdano izmjeriti. Obaveze se klasifikuju kao kratkoročne i dugoročne.
Osnivački akt
Konstitutivni akt kojim se osniva privredno društvo. Ima formu odluke o osnivanju ako društvo osniva jedno lice, odnosno formu ugovora o osnivanju ako društvo osniva više lica. Registruje se u APIF-u. Obavezuje sve članove društva od dana sticanja svojstva člana.
Ovlašćeno lice
Lice kome je dato ovlašćene za vršenje nekih pravnih radnji.
Organizaciona fleksibilnost
Menadžeri moraju da prilagode poslovanje potrebama radnika tj. u skladu sa njihovim ličnim potrebama. Fleksibilnost stvara okruženje u kome poslodavci i zaposleni mogu izbalansirano koristiti privatno vrijeme i radno vrijeme. Ovo se zove organizaciona fleksibilnost i obostrano je korisna.
Uobičajeno je mišljenje da uvođenje ERP softverskog rješenja ima uticaja na organizacionu fleksibilnost, što nije tačno. Organizaciona fleksibilnost se upravlja na način na koji ćete u konkurentnom okruženju u kome postoji velika fluktuacija radne snage, obezbjediti sebi prednost u odnosu na konkurenciju.
P
Pasiva
Skup svih izvora sredstava kojima raspolaže preduzeće. Čine je sopstveni (kapital) i pozajmljeni izvori (obaveze).
Patent
Pravo pronalazača da uživa ekonomske koristi od svog prijavljenog pronalaska.
Jedinstveni identifikacioni broj (JIB)
Jedinstveni identifikacioni broj (JIB) je broj pod koji poreskim obaveznicima dodjeljuje Poreska uprava Republike Srpske. JIB pravnih lica i preduzetnika sastoji se od 13 cifara, dok je kod fizičkih lica JIB jednak njihovom matičnom broju građana.
Poreski period
Poreski period – vremenski period za koji se obračunava poreska obaveza. Na primjer, poreski period prilikom obračuna poreza na dobit je kalendarska godina (kod većine poreskih obveznika), dok poreski period kod obračuna poreza na dodatu vrijednost (PDV) može biti mjesec ili tromjesječje, u zavisnosti od, prije svega, visine prometa koji poreski obveznik ostvaruje.
Porez na dobit
Porez na dobit je porez koji se plaća na pozitivan finansijski rezultat koji ostvari pravno lice u toku poslovne godine tako što se napravi procijena dobiti za tu godinu,podjelite je sa 12 mjeseci i svakog mjeseca do 10-og plaća se akontacija. Stopa je 10%. Na kraju godine radi se poravnavanje.
Porez na dodatu vrijednost (PDV)
Porez na dodatu vrijednost (PDV) je opšti porez na potrošnju. Obračunavaju ga svi učesnici u privredi koji su u sistemu PDV, a snosi krajni potrošač. Jedinstvena stopa poreza je 17%.
Poslovna promjena
Poslovni događaj koji dovodi do promjene na imovini ili obavezama privrednog društva ili preduzetnika i koja se bilježi u poslovnim knjigama na osnovu poslovne dokumentacije. Na primjer, prodaja robe je poslovni događaj odnosno promjena koja se bilježi na osnovu izdatog računa.
Povezana lica
Povezana lica su dva subjekta od kojih jedno fizičko ili pravno lice ima mogućnost kontrole ili značajnijeg uticaja na poslovne odluke drugog lica.
PPC (Pay Per Click)
PPC (Pay Per Click) odnosno plaćanje po kliku je model internet kampanja prilikom kojeg se određivanje cijene oglašavanja vrši na osnovu broja klikova na oglas.
Predračun
Predračun je poslovni dokument koji prodavac izdaje kupcu prije isporuke robe ili prije nego što je izvršio uslugu. Sadrži sve bitne elemente računa. Predračun nije obavezujući dokument, a pošto se izdaje prije nego što je došlo do poslovne promjene, nije predmet knjiženja.
Prokura
Prokura je zakonska forma ovlašćenja kojom privredno društvo ovlašćuje jedno ili više
lica za zaključivanje pravnih poslova i radnji u vezi sa djelatnošću društva.
Ako u prokuri nije izričito navedeno da je data za poslovnu jedinicu smatra se da je
prokura data za cijelo privredno društvo.
Prokura ne sadrži ovlašćenje za zaključivanje poslova koji se odnose na otuđenje i
opterećenje nepokretnosti. Ovlašćenja iz prokure ne mogu se ograničiti i prokura se ne
može dati na određeno vrijeme niti se može vezati za određene uslove.
Ograničenja ovlašćenja prokuriste nemaju dejstvo prema trećim licima.
Prokurista
Lice kome je izdata Prokura. Prokurista se registruje u skladu sa zakonom o privrednim društvima. Prokurista ne može bez posebnog ovlašćenja da:
- zaključuje pravne poslove i preduzima pravne radnje u vezi sa sticanjem, otuđenjem ili opterećenjem nepokretnosti i udjela i akcija koje društvo posjeduje u drugim pravnim licima;
- preuzima mjenične obaveze i obaveze jemstva;
- zaključuje ugovore o zajmu i kreditu;
- zastupa društvo u sudskim postupcima ili pred arbitražom.
Prokurista može otkazati prokuru u svako doba, uz obavezu da u narednih 30 dana računajući od dana dostave otkaza društvu zaključuje pravne poslove i preduzima druge pravne radnje ako je to potrebno radi izbjegavanja nastanka štete za društvo.
R
Rashodi
Novčano izraženo trošenje sredstava preduzeća.
Revizija
Revizija – postupak provjere tačnosti podataka iskazanih u knjigovodstvenim evidencijama i finansijskim izvještajima koji obavljaju stručna lica – revizori.
Rezident
Rezident – pravno lice ili preduzetnik koji ima registrovano sjedište u republici; fizičko lice koje ima prebivalište u republici.
ROI
ROI (eng. Return on Investment) predstavlja povrat ulaganja. Konkretno, u marketingu označava koliku ste zaradu ostvarili od oglasa u poređenju sa iznosom koji ste potrošili za te oglase. Povrat ulaganja mjeri odnos zarade i troškova oglašavanja.
Rok
Vremenski razmak čijim istekom pravo dospjeva (odložni rok) ili pravo prestaje (raskidni rok).
S
Razlika između dugovne i potražne strane konta, pokazuje stanje imovine ili obaveza koji se na datom kontu evidentiraju. Na primjer dugovni saldo na računu roba u magacinu pokazuje vrijednost robe koja je trenutno uskladištena.
SEO
SEO optimalizacija veb-sajta za pretraživače (eng. Search engine optimization) je proces unapređenja kvaliteta i količine saobraćaja od pretraživača ka veb-sajtu preko prirodnih (organskih ili algoritamskih) rezultata pretrage. Tipično, što je sajt bolje rangiran (npr. u pretragama izlazi među prvima na spisku), više će saobraćaja biti preusmjereno sa pretraživača na njega. SEO može da učini različite vrste pretraga, uključujući pretragu slika, lokalne pretrage i drugo.
Specifikacija
Spisak stavki sa bitnim detaljima o svakoj od njih. Na primjer specifikacija računa je spisak računa sa navedenim brojevima i datumima izdavanja, nazivom dobavljača i iznosom.
Statut
Pisani dokument kojim akcionarsko društvo (pored osnivačkog akta) uređuje upravljanje društvom i druga pitanja u skladu sa zakonom, i koji se registruje u APIF-u. Obavezuje sve članove društva od dana sticanja svojstva člana.
Studija slučaja (Case Study)
Studija slučaja je analiza poslovne situacije zasnovane na poslovanju stvarne, ili izmišljene organizacije. Često se koristi za sadržaje u pisanoj ili video formi kroz koje se predstavlja urađeni posao sa ciljem da se pokaže osposobljenost kompanije.
Š
Šteta
Umanjenje nečije imovine (obična šteta), sprečavanje povećanja nečije imovine (izmakla korist), kao i nanošenje drugome fizičkog ili psihičkog bola ili straha (nematerijalna šteta).
T
Taksa
Taksa – oblik javnog prihoda (prihoda koji prikuplja država) koji se uobičajeno naplaćuje za određeni posao koje obavlja državni organ za potrebe privrede ili građana.
Tender
Tender – pojam koji se u privredi koristi kao sinonim za javnu nabavku.
Tranferne cijene
Tranferne cijene – Cijene po kojima se obavljaju transakcije između povezanih lica.
Transportne klauzule
Ugovorne klauzule kojima se precizira niz prava i obaveza kupaca i prodavaca a naročito: vrijeme, mjesto, i način predaje robe, prelazak troškova i rizika, osiguranje u transportu, pribavljanje transportnog sredstva i drugo.
Troškovi
Troškovi – vrjednosno iskazani utrošci različitih imputa poslovnog procesa, koji se bilježe u poslovnim knjigama na kontima klase Rashodi. Nazastupljenije vrste troškova su troškovi materijala, troškovi amortizacije osnovnih sredstava, troškovi nabavne vrijednosti prodate robe, troškovi zarada zaposlenih, troškovi usluga, finansijski troškovi, troškovi reklame, promocije i reprezentacije, zakupa, i različite vrste finansijskih troškova (kamate, kursne razlike i slično).
U
Ugovor
Saglasno izražena slobodna i ozbiljna volja ugovornih strana o bitnim sastojcima obaveza koje preuzimaju.
Ugovor o osnivanju
Konstitutivni akt društva ako društvo osniva više lica. Registruje se u APIF-u. Obavezuje sve članove društva od dana sticanja svojstva člana.
Ulog člana društva u privrednom društvu
Ulog člana društva u privrednom društvu – vrijednost koju osnivač privrednog društva unosi u privredno društvo, najčešće prilikom osnivanja. Ulog može biti u novcu ili stvarima i pravima. Ulog može biti uplaćen ili neuplaćen odnosno unijet odnosno neunijet. Vrijednost uloga osnivača registruje se u APIF-u i naziva se upisanim ulogom. Upisani ulog je zbir uplaćenog i neuplaćen odnosno unijetog i neunijetog uloga. Zbir svih upisanih uloga svih članova društva (vlasnika kapitala – osnivača) čini osnovni kapital društva.
Upravljačko računovodstvo
Računovodstvo koje ima za cilj kreiranje izvještaja za potrebe menadžementa preduzeća.
Uzbunjivač
Fizičko lice koje izvrši uzbunjivanje u vezi sa svojim radnim angažovanjem, postupkom zapošljavanja, korišćenjem usluga državnih i drugih organa, nosilaca javnih ovlašćenja ili javnih službi, poslovnom saradnjom i pravom vlasništva na privrednom društvu.
V
Virman
Virman ili opšti nalog za prenos je bezgotovinski instrument platnog prometa kojim nalogodavav daje nalog banci za prenos sredstava sa tekućeg računa nalogodavca na tekući račun primaoca.
Volja
Slobodno izražena volja, bez prinude, prijetnje ili prevare, ozbiljna volja kojom se zaključuje pravni posao.
Vremenski žig
Zvanično vrijeme pridruženo elektronskom dokumentu ili grupi elektronskih dokumenata, kojim se potvrđuje sadržaj elektronskog dokumenta u to vrijeme, odnosno sadržaj svakog dokumenta u grupi. Kreira se putem sistema za formiranje vremenskog žiga koji predstavlja softversko-hardverski sistem za formiranje vremenskog žiga koji ima pristup tačnom vremenu u skladu sa zakonom.
Z
Zajam
Ugovorni odnos kojim se zajmodavac obavezuje da preda u svojinu zajmoprimcu određenu količinu novca ili kojih drugih zamjenljivih stvari, a zajmoprimac se obavezuje da mu vrati poslije izvjesnog vremena istu količinu novca, odnosno istu količinu stvari iste vrste i istog kvaliteta.
Zalihe
Obrtna imovina kojom preduzeće raspolaže. Obuhvata zalihe materijala, poluproizvoda, gotovih proizvoda, robe, rezervnih dijelova, ambalaže, alata i sitnog inventara.
Zaposleni
Fizičko lice koje je sa poslodavcem stupilo u radni odnos zaključenjem ugovora o radu.
Ž
Žig
Pravo kojim se štiti znak koji u prometu služi za razlikovanje robe, odnosno usluga jednog fizičkog ili pravnog lica od iste ili slične robe, odnosno usluga drugog fizičkog ili pravnog lica.
NAPOMENA: Ako želite da promovišete link u ovom članku, javite mi.
Ako vam se ovaj članak dopao, lajkujte FB stranicu DM Spot, Twitter ili LinkedIn i budite obavješteni kad novi članak bude objavljen.
